Wartość celna towarów – na przykładach ostatnich wyroków TSUE

Wartość celna towarów to cena faktycznie zapłacona lub należna za towar, który został sprzedany w celu jego przywozu na obszar celny Unii Europejskiej. Należy w niej uwzględnić również ewentualne dodatkowe koszty ponoszone przez kupującego, związane z zakupem i przywozem tego towaru. Szczegółowy katalog dodatkowych kosztów, jakie powinny zostać uwzględnione w wartości celnej zawarty został w art. 71 Unijnego Kodeksu Celnego (UKC). Z kolei art. 72 UKC wymienia elementy kalkulacyjne, które nie są wliczane do wartości celnej towaru.

Wartość celna stanowi podstawę naliczenia należności celno-podatkowych, ciążących na towarze w związku z jego przywozem na teren UE. Jej prawidłowe ustalenie jest bardzo ważne i ma bezpośredni wpływ na właściwe rozliczenie długu celnego.

Podstawową metodą ustalenia wartości celnej towarów jest metoda wartości transakcyjnej, a podstawowym dokumentem handlowym, służącym do ustalenia wartości transakcyjnej, jest faktura handlowa.

W wypadku braku możliwości zastosowania metody transakcyjnej, przepisy przewidują możliwość zastosowania innych metod zastępczych. Powinny one być stosowane w odpowiedniej  kolejności, co oznacza, iż metodę następną w kolejności można zastosować dopiero w sytuacji braku możliwości zastosowania poprzedniej. Kolejność stosowania poszczególnych metod ustalania wartości celnej towaru wygląda następująco:

1. Metoda wartości transakcyjnej
2. Metoda wartości transakcyjnej towarów identycznych
3. Metoda wartości transakcyjnej towarów podobnych
4. Metoda dedukcyjna
5. Metoda wartości kalkulowanej
6. Metoda ostatniej szansy

Tak jak zostało to wspomniane, wartość celna towarów wpływa bezpośrednio na wysokość długu celnego. Niezwykle istotne jest więc właściwe jej określenie, a co się z tym wiąże, zdiagnozowanie i uwzględnienie w wartości celnej wszystkich dodatkowych kosztów, jakie firma poniosła lub poniesie w związku z importem danego towaru. Należy pamiętać, iż samo dokonanie odprawy celnej i zapłata naliczonego w zgłoszeniu celnym długu celnego, nie oznacza, że kwestia importu została zamknięta. Organy celno-skarbowe przez 3 lata mają możliwość ewentualnego zweryfikowania prawidłowości w zakresie ustalenia wartości celnej towaru.

Jak pokazuje praktyka, właściwe ustalenie wartości celnej towaru może być problematyczne i wielokrotnie kończy się postępowaniami przed organami sądowymi, które ostatecznie rozstrzygają spory.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał w ostatnim czasie kilka istotnych wyroków, które z pewnością wpłyną na podejście i praktykę krajowych organów celno-skarbowych w kwestiach związanych z ustalaniem wartości celnej towaru.

Jeden z najświeższych wyroków TSUE, z kwietnia 2021 r. (sprawa C-75/20), dotyczy problematyki związanej z uwzględnianiem kosztów transportu w wartości celnej towarów. W tym wypadku koszty transportu, które zgodnie z zadeklarowanymi warunkami dostawy zostały poniesione przez sprzedającego i wkalkulowane w cenę towaru, przewyższyły cenę transakcyjną rzeczywiście zapłaconą przez importera. TSUE wydał wyrok na korzyść importera, w którym orzekł, iż nie należy kosztów transportu ponownie dodawać do wartości celnej towaru, jeżeli zgodnie z warunkami dostawy koszt transportu towarów do miejsca ich wprowadzenia na teren UE ciąży na sprzedawcy. Niemniej wyrok ten jest bardzo kontrowersyjny, a wynik sprawy nie został ostatecznie przesądzony. Obecnie sąd krajowy będzie badał zgodność ceny towarów z wartością rynkową.

Inny ważny wyrok TSUE zapadł w lipcu 2020 r. (sprawa C-76/19) i dotyczył kwestii wliczenia opłat licencyjnych do wartości celnej towarów. Opłaty licencyjne były należne dostawcy za dostarczenie know-how do wytworzenia produktów finalnych, podczas gdy przedmiotem importu były komponenty wykorzystywane do produkcji tych produktów. Zdaniem TSUE nieujmowanie wyżej wymienionych opłat licencyjnych w wartości celnej komponentów należy uznać za niewłaściwe.

Kolejny wyrok TSUE z września 2020 r. (sprawa C-509/19) mówi o doliczeniu do wartości celnej towaru kosztów oprogramowania, które zostało zainstalowane na przywożonych towarach, pomimo że zostało ono zaprojektowanie w UE i przekazane producentowi spoza UE przez importera nieodpłatnie. Zdaniem TSUE oprogramowanie traktowane jest jako niematerialna część towaru, co może podnosić wartość importowanych towarów i wzbogacać je o nowe funkcje.

Na uwagę zasługuje również wyrok TSUE z listopada 2020 r. (sprawa C-775/19), dotyczący powiększenia wartości celnej towarów o płatności wynikające z prawa do wyłącznej dystrybucji towarów. Sprawa dotyczyła importu cygar. Dodatkowa opłata dystrybucyjna wynikała z umowy ramowej, a jej wysokość obliczana była na podstawie obrotu osiągniętego na danym terytorium i miała być dokonywana przez ograniczony czas. Zgodnie ze stanowiskiem TSUE taka opłata dystrybucyjna powinna podwyższać wartość celną towarów.

Powyższe przykłady wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE pokazują, iż ustalanie wartości celnej towaru nie jest procesem łatwym. Aby mieć pewność, że proces ten został przeprowadzony prawidłowo, należy dokładnie prześledzić wszystkie dodatkowe czynności i umowy związane bezpośrednio lub pośrednio z importem danego towaru.

Przepisy regulujące zasady ustalania wartości celnej towaru:

1. 36 lit. b); art. 53 ust. 1 lit. a); art. 54, art. 69–76 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego Unijny Kodeks Celny (wersja przekształcona) (DzU UE L 269 z 10.10.2013 r.);
2. 1 pkt 20; art. 71 oraz załączniki A, B rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów Unijnego Kodeksu Celnego (DzU UE L 343 z 29.12.2015 r.);
3. 1 ust. 2) pkt 4, 8, 14; art. 127-146 oraz załączniki 23-01, 23-02 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego Unijny Kodeks Celny (DzU  UE L 343 z 29.12.2015 r.);
4. 6 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2016/341 z dnia 17 grudnia 2015 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do przepisów przejściowych dotyczących niektórych przepisów Unijnego Kodeksu Celnego w okresie, gdy nie działają jeszcze odpowiednie systemy teleinformatyczne, i zmieniającego rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/2446 (DzU UE L 69 z 15.03.2016 r.).

Źródło:

1. https://www.podatki.gov.pl/clo/informacje-dla-przedsiebiorcow/wartosc-celna/wartosc-celna-wprowadzenie/
2. https://www.prawo.pl/podatki/jak-okreslic-i-jak-podwyzszyc-wartosc-celna-wedlug-wyrokow-tsue,508932.html