Międzynarodowy obrót towarami to codzienność wielu polskich firm. Wiąże się on z szeregiem procesów i czynności, w których nie ma miejsca na pomyłki. W końcu czas to pieniądz, a towar przetrzymywany na granicy to straty finansowe dla przedsiębiorcy.

Każdy przedsiębiorca, który chce zoptymalizować import lub eksport oraz zagwarantować bezpieczeństwo fiskalne swojej firmie, musi zadbać o sprawny i prawidłowy przebieg tych procesów, z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych formalności. Jednym z punktów obowiązkowych importu i eksportu jest odprawa celna, wymagana w przypadku handlu z krajami spoza UE.

Przedsiębiorcom zazwyczaj najwięcej problemów sprawia odprawa celna importowa, gdyż wiąże się ona z większą liczbą dokumentów i procedur oraz obowiązkiem naliczenia i zapłaty należności celno-podatkowych w odpowiedniej wysokości. Jak prawidłowo przeprowadzić odprawę celną importową? Jakie dokumenty są wymagane? Czy da się uprościć ten proces?

Czym jest odprawa celna?

Odprawa celna to obowiązek, który ciąży na importerze lub eksporterze towarów z/do krajów spoza Unii Europejskiej. Obejmuje ona szereg czynności i wymogów uregulowanych w przepisach celnych, związanych z przemieszczaniem towarów przez granice Unii Europejskiej. W dużym uproszczeniu jest to kontrola wymaganych dokumentów i przewożonego towaru oraz pobranie opłat celno – podatkowych, właściwych dla danego rodzaju asortymentu towarowego.

W praktyce odprawa celna importowa lub exportowa dotyczy, każdego przedsiębiorcy, który prowadzi wymianę handlową z innymi firmami spoza Unii Europejskiej, w związku z czym przewozi kupione/sprzedane towary przez granicę Unii Europejskiej. Przykładem konieczności wykonania odprawy celnej importowej może być bardzo popularny w ostatnich latach, zakup towarów na popularnej platformie handlowej Alibaba.

Odprawa celna realizowana jest z wykorzystaniem formularza SAD.

Rodzaje odprawy celnej

Zasadniczo w imporcie można wyróżnić dwa typy odpraw celnych:

• Ostateczną (dopuszczenie do obrotu) – odprawiony towar, po uprzednim uregulowaniu należności celno-podatkowych, nabywa statusu towaru wspólnotowego i można swobodnie wprowadzać go do obrotu.
• Procedury specjalne – towar, po spełnieniu określonych warunków i formalności, może zostać wprowadzony na obszar celny Wspólnoty, bez konieczności zapłaty należności celno-podatkowych. Towar do momentu dokonania odprawy celnej ostatecznej lub jego wywozu, posiada status towaru niewspólnotowego i znajduje się pod dozorem celnym.

Najbardziej popularną odprawę celną – ostateczną, można także podzielić na dwa rodzaje, ze względu na sposób rozliczenia podatku VAT:

• Odprawa celna ostateczna realizowana na zasadach ogólnych w trybie standardowej zapłaty należności celno-podatkowych. Płatność podatku VAT jest dokonywana lub zabezpieczana w momencie realizowania odprawy celnej przez importera lub upoważnioną agencję celną.
• Odprawa celna ostateczna realizowana w trybie art. 33a Ustawy o podatku od towarów i usług z rozliczeniem podatku VAT w deklaracji podatkowej w pliku JPK. Ten rodzaj odprawy celnej nie wymaga zapłaty podatku VAT w momencie odprawy, pozwala na jego rozliczenie w deklaracji podatkowej.

Gdzie odbywa się odprawa celna?

Odprawa celna odbywa się w miejscach do tego wyznaczonych, które organy celne uznały za odpowiednie do przedstawienia towaru do odprawy celnej. Miejscami takimi mogą być: urząd celny, miejsce uznane przez organy celne, miejsce wyznaczone przez organy celne, wolny obszar celny.

Kiedy przeprowadza się odprawę celną?

Unijny Kodeks Celny, który reguluje zasady i przepisy stosowane przy przemieszczaniu towarów pomiędzy krajami członkowskimi UE a innymi państwami spoza Wspólnoty, nakazuje przeprowadzenie odprawy celnej w przypadku, gdy towar jest wywożony do kraju nienależącego do UE, a także gdy jest przywożony z takiego kraju. Procedura ta obowiązuje także w przypadku niektórych obszarów państw należących do UE, ale nie stosujących dyrektyw podatkowych lub posiadających status tzw. terytoriów specjalnych.

Kto dokonuje odprawy celnej?

Obowiązek dokonania wszelkich formalności związanych z odprawą celną ciąży na importerze lub eksporterze. Może on przeprowadzić ją samodzielnie lub skorzystać z pomocy agencji celnej.

Odprawa celna import – krok po kroku

Odprawa celna – Wielka Brytania po Brexicie

Po opuszczeniu przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej, mimo Umowy o handlu i współpracy UE z Wielką Brytanią, wymiana handlowa między tymi krajami niesie ze sobą konieczność dokonania odprawy celnej. Brak obowiązku zapłaty cła i zastosowanie zerowej stawki celnej jest możliwe po przedstawieniu stosownych dokumentów, potwierdzających spełnienie przez towary specjalnych reguł pochodzenia.

Odprawa celna importowa z Chin
Odprawa celna Aliexpress/Alibaba

Odprawa celna importowa towarów sprowadzanych z Chin jest wymagana i realizowana, na takich samych zasadach jak odprawa z innych krajów spoza Unii Europejskiej. Podstawowymi dokumentami niezbędnymi do zrealizowania odprawy celnej są: faktura handlowa, packing list, list przewozowy, faktura za transport, w niektórych wypadkach – deklaracja zgodności CE, świadectwo pochodzenia oraz inne certyfikaty, pozwolenia itp., wymagane dla danej grupy produktów.

Należy także pamiętać, aby stale monitorować opłaty celne dla konkretnych grup towarów, gdyż mogą one cyklicznie się zmieniać.

Jak uprościć odprawę celną importową?

Odprawy celne wymagają skompletowania wielu dokumentów oraz dopełnienia niezbędnych formalności. Często są one źródłem stresu dla przedsiębiorców, którzy do chwili przekroczenia towaru przez granicę martwią się o to, czy nie zostanie on zatrzymany i czy zostanie dopuszczony do obrotu. Należy również pamiętać o kontrolach postimportowych, które mogą być przeprowadzane przez organy celno-podatkowe w terminie do 5 lat po zakończeniu odprawy celnej.

Rozwiązaniem gwarantującym bezpieczeństwo fiskalne i sprawną obsługę celną jest skorzystanie z usług agencji celnej, która reprezentuje importera/eksportera w kontaktach z Urzędem Celnym, a także przygotowuje niezbędną dokumentację, weryfikuje poprawność i prawidłowość wymaganych dokumentów, oblicza opłaty celno-podatkowe oraz dokonuje zgłoszenia celnego.